29/06/09

Ls carros de l buis

Tamien zaparecírun ls tradicionales carros de buis, cun ruodas i eixes de madeira, que demandában ls bielhos, streitos i sinuosos caminos, térreos i poeirentos, an todos ls sítios de l nuosso termo, specialmente ne ls períodos de la “acarreija”, de la recolha de l feno, ne l período de la perparaçon de la sementeira i transporte de stierco, na recolha de lhenhas i matos, ne l transporte de piedra i outros materiales para custruçon de casas i obras públicas na aldé.
Estes carros de madeira, cun cancelas de dibersos tamanhos, feitios i funcionalidades, éran puxados por ua parelha de bacas.
I, quando la carrada era demasiado pesada, atrelaba-se mais ua “junta”, delantre, cujo tirante de cuorda, dobrada i retorcida, angataba por cima de l jugo de la purmeira parelha, na “cabesnalha” de l carro.
Ls carros éran feitos por artífices de la region, outilizando madeira de frezno, na cumposiçon de las ruodas (cambas i cambones) i de l eixe, bien cumo de uolmo, choupo i de carbalho, nas restantes peças i cancelas.
Ls carros de bacas, fúrun sustituídos por potentes i ruidosos tratores agrícolas, cun reboques, que percorren lhongas çtáncias an pouco tiempo, beneficiando de melhores i mais amplos acessos, transportando bolumosas cargas, cun eiquenomie de tiempo i de outros meios.
Anque de la scasseç de meios houmanos, la agricultura atual, mecanizada, permite fazer mais i melhor, mas solo ne ls spácios de maior dimenson.
Recentemente, houbiste ua tentatiba de reflorestaçon, an pequeinhos i alternados spácios, cun spécies mal enquadradas, face a la custituiçon de l tierra i, subretodo, a la scassa dimenson i a las orlas cunfinantes, adonde la begetaçon natiba, spessa i ambasora, assombra i abafa tales plantaçones, mal cuidadas i, por esso, cundenadas al ansucesso, na quaije totalidade.