13/02/09

Ouriges i fundaçon de Cicuiro


Nun ancontramos dados suficientes i siguros,an registos i arquibos fiables, subre las ouriges de l nome "Cicuiro",i de la fundaçon de la nuossa aldé.
La palabra "Cicuiro", dízen que ye de ourige celta, assi cumo "Cércio"..
Ls celtas, ouriundos de l centro de la ouropa, chegórun a la Península Eibérica por bolta de l séc.VI i V la.c..
Acupórun zonas de l anterior, de acesso defícel, la Norte de l riu Douro i noutros lhocales de l anterior de l nuosso paíç, adonde eidificórun pequeinhas fortificaçones, designadas "castros" i "citánias", de planta arredondada i oublonga, cun piedra solta, cujas habitaçones, próssimas i ourdenadas, éran cubiertas cun scobas i colmo.
Era un pobo de pastores i guerreiros, cun sprito de clana i de defesa de la sue tribo; tenie ls sous diuses naturales. Cultibaba la arte de adibiinhar, mediante sacrifícios, i prestaba culto als sous heiróis, cun rituales funerários de inumaçon, an urnas ó fossas de piedra cun montíclo, depositando spólio de l defuntos al lhado.
La sue eiquenomie baseaba-se na pastorícia i algua agricultua, sporática i rudimentar, junto ó drento de l própios Castros, cun ancursones i pilhaiges frequentes.
Ls Lhusitanos, nuossos antepassados más próssimos, comandados por Biriato i por Sertório, éran çcendentes de las tribos de "Celtiberos".
Nun ancontramos bestígios de la "cultura castreija", ne l nuosso termo.Mas hai un sítio chamado "Castros", próssimo de "Peinha Redonda i Molineira" adonde custa tener habido tentatiba de fixaçon de l purmeiros habitantes deste lhugar (comentairo berbal de pessonas antigas).
L nome de la nuossa aldé, aprece tener eiboluído, de "Sicuiro" para "Sicouro" i depuis "Cicuiro", trocando l S einicial pul C.
Hai quien diga, que esta designaçon probeio de la palabra "Sequeiro" ó "siqueiro", por eisistiren, neste lhugar, amplos spácios de secadal.
Custa, tamien, que esta lhocalidade terá sido aprobeitada, noutros tiempos, para la criaçon de ganado, cujas piels (cuiro ó couro) éran curtidas por eiqui, fato que terá anfluenciadoa designaçon "Si+Cuiro" ó "Si+Couro" que, por aglutinaçon, dou "Sicuiro" ó "Sicuiro".
L dialeto "mirandés", porbentura más antigo de l que la nuossa aldé, anfluenciou la "toponímia", ó seia, la chamaçon de muitos sítios i lhugares deste spácio frunteiriço, adonde pertueses i spanhóis cumbibírun i lhitigórun, noutros tiempos, mas tamien se misturan i anfluencian mutuamente.
Na "lhenguaige mirandesa", lhocal i primitiba, la chamaçon terá sido "Sicuiro", que eiboluiu para "Sicouro, depuis, "Cicuiro" por anfluéencia de la lhenguaige oural i scrita, usada pula Eigreija i ne ls serbícios públicos, que nun reconhecian, naqueilhes tiempos, l "mirandés" cumo lhéngua ouficial.


(CONTINUA)

5 comentários:

Unknown disse...

Baliente moço, si quedo bien cuntento por ber estas cousas.
Bá, bota-le i nun zanimes l feturo ye buosso, dels nuobos.

Abraço
Almendra

Anónimo disse...

Bien benido a la blogsfera mirandesa!
Bota pa lantre que esse ye l camino l tou i l de l praino!
Parabiens!

Abraço
Nando

Anónimo disse...

Temos historiador. Sempre em frente

Boieiro disse...

Buonos dies

Tu fai essas reportaiges bien feitas, mira que cada pedrica ye ua stória a espera que tu la cuntes.
Para lantre ye l camino.

Abraço

Anónimo disse...

You tengo dues teorie suobre Cicuiro, son las dues an relaçon cul Basco.
Anton Cicuiro puode benir de :

1- txik-uri-a : pequeinho-pobo-al que da "al pequeinho pobo".

2- txik-uriola : pequeinho naciente.

Franquamiente perfiro la segunda eipoteç ya qu'antes se daban als nomes pula forma dal terreno ou las sues caratelisticas.
De tal maneira qu'ende hai un pequeinho naciente, pus la maneira mas simples fui de chamar al sitio "pequeinho naciente".
JLV tamien ancuntrou la forma "Cicorjo" pra Cicuiro, al que tirando al "la" de la segunda eipotç calha mesmo bien. Por you cunfio mesmo que Cicuiro querga dezir pequeinho naciente.

Nal peis Basco son muitissimos los nomes relacionados cun l'auga, las piedras, las muntanhas, ... Un pur eisemplo ye Baiona : (i)bai-on-a > ribeira-buona-la ou seia la buona ribeira.


Tiégui