13/02/09

Ouriges i fundaçon de Cicuiro


Nun ancontramos dados suficientes i siguros,an registos i arquibos fiables, subre las ouriges de l nome "Cicuiro",i de la fundaçon de la nuossa aldé.
La palabra "Cicuiro", dízen que ye de ourige celta, assi cumo "Cércio"..
Ls celtas, ouriundos de l centro de la ouropa, chegórun a la Península Eibérica por bolta de l séc.VI i V la.c..
Acupórun zonas de l anterior, de acesso defícel, la Norte de l riu Douro i noutros lhocales de l anterior de l nuosso paíç, adonde eidificórun pequeinhas fortificaçones, designadas "castros" i "citánias", de planta arredondada i oublonga, cun piedra solta, cujas habitaçones, próssimas i ourdenadas, éran cubiertas cun scobas i colmo.
Era un pobo de pastores i guerreiros, cun sprito de clana i de defesa de la sue tribo; tenie ls sous diuses naturales. Cultibaba la arte de adibiinhar, mediante sacrifícios, i prestaba culto als sous heiróis, cun rituales funerários de inumaçon, an urnas ó fossas de piedra cun montíclo, depositando spólio de l defuntos al lhado.
La sue eiquenomie baseaba-se na pastorícia i algua agricultua, sporática i rudimentar, junto ó drento de l própios Castros, cun ancursones i pilhaiges frequentes.
Ls Lhusitanos, nuossos antepassados más próssimos, comandados por Biriato i por Sertório, éran çcendentes de las tribos de "Celtiberos".
Nun ancontramos bestígios de la "cultura castreija", ne l nuosso termo.Mas hai un sítio chamado "Castros", próssimo de "Peinha Redonda i Molineira" adonde custa tener habido tentatiba de fixaçon de l purmeiros habitantes deste lhugar (comentairo berbal de pessonas antigas).
L nome de la nuossa aldé, aprece tener eiboluído, de "Sicuiro" para "Sicouro" i depuis "Cicuiro", trocando l S einicial pul C.
Hai quien diga, que esta designaçon probeio de la palabra "Sequeiro" ó "siqueiro", por eisistiren, neste lhugar, amplos spácios de secadal.
Custa, tamien, que esta lhocalidade terá sido aprobeitada, noutros tiempos, para la criaçon de ganado, cujas piels (cuiro ó couro) éran curtidas por eiqui, fato que terá anfluenciadoa designaçon "Si+Cuiro" ó "Si+Couro" que, por aglutinaçon, dou "Sicuiro" ó "Sicuiro".
L dialeto "mirandés", porbentura más antigo de l que la nuossa aldé, anfluenciou la "toponímia", ó seia, la chamaçon de muitos sítios i lhugares deste spácio frunteiriço, adonde pertueses i spanhóis cumbibírun i lhitigórun, noutros tiempos, mas tamien se misturan i anfluencian mutuamente.
Na "lhenguaige mirandesa", lhocal i primitiba, la chamaçon terá sido "Sicuiro", que eiboluiu para "Sicouro, depuis, "Cicuiro" por anfluéencia de la lhenguaige oural i scrita, usada pula Eigreija i ne ls serbícios públicos, que nun reconhecian, naqueilhes tiempos, l "mirandés" cumo lhéngua ouficial.


(CONTINUA)

09/02/09

Antrada

Ye possible, que Cicouro yá eisistisse an 1143, reconhecida i cunfirmada pula Santa Sé, ne l anho 1179.
Ye possible que esta aldé tenga tido habitantes de ambas las nacionalidades, perseguidos pula justícia, alguns judius cumo acuntiu an alguas poboaçones bezinas.
I possible la eigreija matriç steia presente na formaçon desta pequeinha aldé, pus antigamente CICOURO chamaba-se “Quinta de S.Jon”, apesar de nun tenermos probas siguras se fui miesmo “Quinta de S.Jon”.
De l registos eisistentes na Junta de Freguesie de Cicouro, custa tamien que Cicouro celebrou durante alguns anhos tamien la fiesta an honra de Nuossa Senhora de la Luç.
Tamien outros registos fiables documentan, que Custantin i Anfainç custruíran l “regalengo dependente de l Mosteiro de Moruella” até la criaçon de la diocese de Miranda de l Douro., an 1515.
Na rebista Filandar, nº15, anho 2004, pág.59, custa que Cicouro an 1527 cuntaba culapenas 28 habitantes.
Ne l anho 1706, Cicouro yá aparecie ne l cunjunto de 23 Freguesies de l Cunceilho de Miranda de l Douro.
Ne ls registos locales na posse de la Junta de Freguesie, ne ls manuscritos, nin siempre stan datados i son defíceles de traduzir ebidencian la referida preponderáncia de l poder paroquial ne ls habitantes desta aldé.
La nuossa aldé, cumo paróquia terá sido amportante, nesses tiempos.
Tubo un Abade, possiblemente coadjubado por outros padres, l que nun sucediu na maior parte nas nuossas aldés bezinas.
L redadeiro Abade, fui l Rerº., Francisco Manuel Albes, pariente próssimo de l “célebre” Abade Baçal.